Κάθε χρόνο, η συνολική ποσότητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που χρησιμοποιούνται ανά τον κόσμο αυξάνεται κατά 2,5 εκατομμύρια τόνους. Τηλέφωνα, ραδιόφωνα, παιχνίδια, υπολογιστές, οτιδήποτε έχει τροφοδοσία ρεύματος ή μπαταρία εντάσσεται στον αυξανόμενο όγκο των ηλεκτρονικών αποβλήτων.
Μόνο το 2019, ο κόσμος παρήγαγε 53,6 εκατομμύρια τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων, δηλαδή περίπου 7,3 κιλά ανά άτομο και μέχρι το 2030, ο αριθμός αυτός είναι πιθανό να φτάσει τα 74,7 εκατομμύρια τόνους, καθιστώντας τα ηλεκτρονικά απόβλητα την ταχύτερα αναπτυσσόμενη ροή οικιακών απορριμμάτων στον κόσμο.
Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι αγοράζουν ηλεκτρονικά προϊόντα με μικρότερο κύκλο ζωής και λιγότερες επιλογές επισκευής.
Τα προϊόντα αυτά μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, ωστόσο, η αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση ξεπερνά την ικανότητά μας να ανακυκλώνουμε ή να απορρίπτουμε τα ηλεκτρονικά προϊόντα με ασφάλεια, καταλήγοντας τις περισσότερες φορές να συσσωρεύονται στο περιβάλλον, βλάπτοντας τόσο τους ανθρώπους όσο και τη φύση.
Ανακύκλωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων
Μόλις το 17,4% των ηλεκτρονικών αποβλήτων του 2019 συλλέχθηκε και ανακυκλώθηκε, ενώ από το 2014, η ποσότητα των ανακυκλωμένων ηλεκτρονικών αποβλήτων αυξήθηκε μόνο κατά 1,8 εκατομμύρια τόνους κάθε χρόνο. Την ίδια περίοδο, η συνολική ποσότητα ηλεκτρονικών αποβλήτων που δημιουργήθηκε αυξήθηκε κατά 9,2 εκατομμύρια τόνους.
Σε νέα έρευνα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Ηνωμένων Εθνών της Ιαπωνίας, διαπιστώθηκε ότι η Ευρώπη έχει το υψηλότερο ποσοστό συλλογής και ανακύκλωσης, καλύπτοντας περίπου το 42,5% των συνολικών ηλεκτρονικών αποβλήτων που δημιουργήθηκαν το 2019. Η Ασία κατέλαβε τη δεύτερη θέση στο 11,7%, η Αμερική και η Ωκεανία ήταν βρίσκονταν στο 9,4% και 8,8% αντίστοιχα και η Αφρική είχε το χαμηλότερο ποσοστό με 0,9%. Δεν έχει γίνει σαφές, όμως, τι απέγινε το υπόλοιπο (82,6%) των παγκόσμιων ηλεκτρονικών αποβλήτων που δημιουργήθηκαν το 2019.
Στις χώρες υψηλού εισοδήματος, περίπου το 8% των ηλεκτρονικών αποβλήτων θεωρείται ότι απορρίπτεται σε κάδους απορριμμάτων, ενώ το 7% -20% εξάγεται. Στις χώρες με χαμηλότερο εισόδημα, η εικόνα είναι λιγότερο σαφής, καθώς η διαχείριση ηλεκτρονικών αποβλήτων γίνεται κυρίως ανεπίσημα.
H Ευρώπη έχει το υψηλότερο ποσοστό συλλογής και ανακύκλωσης, καλύπτοντας περίπου το 42,5% των συνολικών ηλεκτρονικών αποβλήτων που δημιουργήθηκαν το 2019
Χωρίς ένα αξιόπιστο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων, οι τοξικές ουσίες που περιέχονται στα ηλεκτρονικά απόβλητα, όπως ο υδράργυρος, τα βρωμιούχα επιβραδυντικά φλόγας, οι χλωροφθοράνθρακες και οι υδροχλωροφθοράνθρακες, είναι πιο πιθανό να απελευθερωθούν στο περιβάλλον και να βλάψουν τους ανθρώπους που ζουν, εργάζονται και μεγαλώνουν τα παιδιά τους κοντά στις χωματερές ηλεκτρονικών αποβλήτων.
Τα ηλεκτρονικά απόβλητα δεν αποτελούν απλώς κίνδυνο για την υγεία, αλλά συμβάλλουν άμεσα και στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Η λειτουργία εξαρτημάτων για ψυγεία και κλιματιστικά μπορεί να απελευθερώσει αέρια θερμοκηπίου, ενώ περίπου 98 εκατομμύρια τόνοι εκτιμάται ότι διαρρέουν από τις χωματερές κάθε χρόνο, που αντιστοιχεί στο 0,3% των παγκόσμιων εκπομπών από τον ενεργειακό τομέα.
Εκτός από τις τοξίνες, τα ηλεκτρονικά απόβλητα περιέχουν επίσης πολύτιμα μέταλλα και χρήσιμες πρώτες ύλες, όπως χρυσό, ασήμι, χαλκό και πλατίνα. Η συνολική αξία όλων αυτών που απορρίφθηκαν ως ηλεκτρονικά απόβλητα το 2019 έφτασε με συντηρητικές εκτιμήσεις τα 57 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό μεγαλύτερο από το ΑΕΠ των περισσότερων χωρών.
Ωστόσο, δεδομένου ότι μόνο το 17,4% των ηλεκτρονικών αποβλήτων του 2019 συλλέχθηκε και ανακυκλώθηκε, μόλις 10 δισεκατομμύρια δολάρια από αυτά ανακτήθηκαν με περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο. Μόνο 4 εκατομμύρια τόνοι πρώτων υλών διατέθηκαν για ανακύκλωση.
Tα ηλεκτρονικά απόβλητα περιέχουν πολύτιμα μέταλλα και χρήσιμες πρώτες ύλες, όπως χρυσό, ασήμι, χαλκό και πλατίνα συνολικής αξίας 57 δις δολαρίων για τα απορρίμματα του 2019
Η θετική πλευρά όλων αυτών είναι ότι ευτυχώς ο κόσμος αρχίζει να συνειδητοποιεί την κλίμακα αυτού του προβλήματος. Από το τέλος του 2019, 78 χώρες, που καλύπτουν το 71% του παγκόσμιου πληθυσμού, είτε είχαν πολιτική διαχείρισης των ηλεκτρονικών αποβλήτων είτε θέτουν σε εφαρμογή αντίστοιχες ρυθμίσεις, καταγράφοντας αύξηση των σχετικών δράσεων της τάξης του 5% από το 2017. Αλλά σε πολλές από αυτές τις χώρες, οι πολιτικές εξακολουθούν να μην είναι νομικά δεσμευτικές και η ρύθμιση δεν επιβάλλεται
Στο πλαίσιο αυτό, οι επιστήμονες θα συνεχίσουν να παρακολουθούν τα ηλεκτρονικά απόβλητα για να υποστηρίξουν τη δημιουργία μιας κυκλικής οικονομίας και βιώσιμων κοινωνιών, ευελπιστώντας ότι οι προσπάθειές τους για την επίλυση αυτού του αυξανόμενου προβλήματος μπορούν να ωθήσουν τις κυβερνήσεις σε άμεση δραστηριοποίηση επί του θέματος, με νόμους και ρυθμίσεις που θα αυξήσουν δραστικά το ποσοστό των ηλεκτρονικών αποβλήτων που ανακυκλώνονται με ασφάλεια.
