Οι ολοένα και αυξανόμενες ποσότητες πλαστικού, ο αντίκτυπός του στη βιοποικιλότητα, η συμβολή του στην αλλαγή του κλίματος αλλά και το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η κατάσταση με μια προοπτική κυκλικής οικονομίας βρίσκονται στην πολιτική ατζέντα της Ευρώπης εδώ και χρόνια.
Η πανδημία COVID-19 έφερε στο προσκήνιο τα πλαστικά απορρίμματα με εικόνες από μάσκες στις θάλασσες και μεγάλες ποσότητες προστατευτικού εξοπλισμού μίας χρήσης. Στην έκθεση κυκλικής οικονομίας πλαστικών, που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕEA) αναλύει την ανάγκη και τις δυνατότητες για μετάβαση σε μια κυκλική και βιώσιμη προσέγγιση στη χρήση πλαστικών.
Γεγονός είναι πως η ευαισθητοποίηση, η ανησυχία και οι δράσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο απορρίπτουμε τα πλαστικά στο θαλάσσιο περιβάλλον και όχι μόνο έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν όμως πολλές άλλες και λιγότερο γνωστές επιπτώσεις των πλαστικών. Τέτοιες είναι η συμβολή τους στην αλλαγή του κλίματος και οι νέες προκλήσεις που σχετίζονται με την πανδημία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση.
Μετάβαση στην κυκλική οικονομία
Η έκθεση εξετάζει την παραγωγή πλαστικών, την κατανάλωση και το εμπόριο, τις περιβαλλοντικές και κλιματικές επιπτώσεις κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Επίσης, διερευνά τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία πλαστικών μέσω τριών δρόμων που περιλαμβάνουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τη βιομηχανία και τους καταναλωτές.
«Οι προκλήσεις που δημιουργεί το πλαστικό οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι τα συστήματα παραγωγής και κατανάλωσης δεν είναι βιώσιμα. Η πανδημία COVID-19 και η κλιματική αλλαγή έχουν ενισχύσει την ανησυχία του κοινού για την κρίση πλαστικών απορριμμάτων που αντιμετωπίζουμε στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Είναι σαφές ότι ο καλύτερος τρόπος είναι να στραφούμε σε μια ουσιαστικά βιώσιμη και κυκλική οικονομία πλαστικών, όπου θα χρησιμοποιούμε τα προϊόντα αυτά πολύ πιο συνετά και –ακόμα καλύτερα- θα τα επαναχρησιμοποιούμε και θα τα ανακυκλώνουμε. Επιπλέον, η παραγωγή πλαστικών από ανανεώσιμες πρώτες ύλες θα πρέπει να είναι η αφετηρία», δήλωσε ο Hans Bruyninckx, Εκτελεστικός Διευθυντής του ΕEA.
Πρωτοβουλίες και δρόμοι
Η έκθεση δείχνει ότι η παραγωγή, η χρήση και το εμπόριο πλαστικών συνεχίζουν να αυξάνονται. Υπάρχει ήδη ένας αυξανόμενος αριθμός στρατηγικών και πρωτοβουλιών της Ευρώπης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτουν τα πλαστικά και ιδίως τα μίας χρήσης. Το 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρώτη ολοκληρωμένη στρατηγική για τα πλαστικά σε μια κυκλική οικονομία. Η στρατηγική αυτή καθορίζει την προσέγγιση της Ευρώπης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων των πλαστικών, ακολουθούμενη από την οδηγία για τα πλαστικά μίας χρήσης το 2019.
Η έκθεση υποδεικνύει τρεις δρόμους για το μέλλον. Την εξυπνότερη χρήση πλαστικών, την αυξημένη κυκλικότητα και τη χρήση ανανεώσιμων πρώτων υλών. Συνδυαστικά, αυτά τα τρία μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη ενός βιώσιμου και κυκλικού συστήματος για τα πλαστικά. Παράλληλα με την έκθεση, δημοσιεύονται επίσης δύο σχετικές ενημερώσεις για τα πλαστικά και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τις δυνατότητες των κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων.
